Kto i do czego wykorzystuje kamień piekielny? – charakterystyka i zastosowanie azotanu srebra

Azotan srebra nie jedno ma imię. Przez niektórych nazywany lapisem, przez innych określany mianem kamienia piekielnego jest niczym innym jak nieorganiczną solą kwasu azotowego i srebra. Owa nieorganiczna sól kwasu azotowego i srebra, którą będziemy nazywać dalej „azotanem srebra” znajduje wiele zastosowań w różnych dziedzinach przemysłu – od farmaceutyki, przez medycynę i stomatologię, aż po fotografię. Dzisiaj przyjrzymy się jej bliżej i sprawdzimy, czy znajdzie się dla niej zastosowanie w naszych gospodarstwach domowych.

Właściwości
Azotan srebra przyjmuje postać przezroczystych kryształków lub białego proszku, który bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Charakteryzuje się również właściwościami utleniającymi oraz silnymi właściwościami żrącymi – w kontakcie ze skórą pozostawia na niej trudne do usunięcia, czarne plamy. To właśnie tej właściwości „zawdzięcza” nazwę kamienia piekielnego.

Rozpuszczalność azotanu srebra wzrasta wraz z temperaturą. Sól topi się w temperaturze 2120C, a po podgrzaniu do temperatury przekraczającej 4400C rozkłada się wydzielając srebro, dwutlenek azotu i tlen.

Zastosowanie

Jak już wcześniej wspomnieliśmy zastosowania azotanu srebra są liczne i bardzo różnorodne. Sól wykorzystuje się do otrzymywania innych związków srebra, a w chemii analitycznej do wykrywania aldehydów poprzez wykonywanie tzw. próby Tollensa. W przemyśle azotan srebra bywa wciąż wykorzystywany do srebrzenia luster, a także otrzymywania halogenków srebra, które stosuje się jako substancje światłoczułe w technice fotograficznej. Azotan srebra może być także wykorzystywany do produkcji materiałów wybuchowych.

Większości z nas azotan srebra znany jest ze swoich właściwości bakteriobójczych i przyżegających. To dzięki nim od XX wieku jest substancją powszechnie wykorzystywaną w medycynie i farmaceutyce.

Azotan srebra w szpitalu i aptece

Jako że azotan srebra posiada właściwości bakteriobójcze, jest środkiem antyseptycznym wykorzystywanym podczas niektórych zabiegów, m.in. zabiegu Credego i lapisowania zębów. Ze względu na właściwości przyżegające jest on również wykorzystywany do kauteryzacji. Kauteryzacja jest formą zabiegu leczniczego, który polega na termicznym lub chemicznym koagulowaniu zmienionej patologicznie tkanki. Kauteryzacja przy użyciu azotanu srebra jest używana do przyżegania małych naczyń przegrody nosa u osób skarżących się na krwawienia z nosa.

Azotan srebra jest składnikiem tzw. maści Mikulicza. Maść Mikulicza to produkt stosowany w przypadku trudno gojących się ran. Można go także znaleźć w różnego rodzaju specyfikach aptecznych przeznaczonych do domowego zwalczania kurzajek, brodawek zwykłych oraz kłykcin kończystych. Preparaty te są dostępne bez recepty, niemniej jednak ze względu na możliwość wystąpienia silnej reakcji alergicznej zaleca się konsultację z lekarzem przed ich zastosowaniem.